Dzień 15 listopada 2018 roku dla wielu trzecioklasistów był pierwszą w życiu okazją do odwiedzenia najbardziej znanego niemieckiego kompleksu obozów zagłady na terenie Polski – Auschwitz I oraz Auschwitz II-Birkenau.
Po dotarciu na miejsce klasy zostały podzielone na mniejsze grupy, wyposażone w zestawy słuchawkowe i przydzielone do swoich przewodników. Zwiedzanie rozpoczęło się od przejścia przez bramę z napisem „Arbeit macht frei” (Praca czyni wolnym). Uczniowie udali się najpierw do bloku czwartego – tam zaznajomili się z kserokopiami dokumentów więziennych, m.in. rejestrem więźniów, rachunkami oraz ewidencją transportów, a także zobaczyli makietę wysadzonego przez zacierających ślady zbrodni Niemców zespołu komór gazowych i krematoriów z obozu w Brzezince, puszki po cyklonie B i ekspozycję włosów ofiar – jeden z najbardziej szokujących dowodów zbrodni.
Zwiedzanie kontynuowano w bloku piątym, gdzie wystawione są rzeczy osobiste zagrabione zamordowanym Żydom – walizki, protezy, przedmioty codziennego użytku, np. szczotki, garnki, okulary, a także dziecięce ubranka i lalki.
W bloku szóstym przedstawiono życie codziennie więźniów obozu macierzystego – ich plan dnia i przykładowe racje żywnościowe. Tam pokazano także procedury towarzyszące rejestracji skazanych, ich ubrania i buty oraz zdjęcia.
Zwiedzanie kontynuowano w bloku jedenastym – tzw. bloku śmierci, którego wnętrze pozostało niezmienione od czasów wyzwolenia obozu. To tam mieściły się sala posiedzeń sądu doraźnego, obozowy areszt, cele do stania, ciemnice oraz pomieszczenia, w których głodzono więźniów na śmierć. W podziemiach tego budynku dokonano pierwszego testu cyklonu B jako narzędzia do masowego uśmiercania ludzi. Reprezentanci naszej szkoły złożyli wieniec oraz zapalili znicze pod Ścianą Śmierci – w miejscu, w którym esesmani rozstrzelali w trakcie działalności obozu kilka tysięcy osób.
Na koniec zwiedzania Auschwitz I przeszliśmy obok miejsca stracenia Rudolfa Hössa – komendanta obozu, oraz obejrzeliśmy zachowaną komorę gazową wraz z odtworzonymi piecami krematorium.
Po przejechaniu do drugiego obozu – Auschwitz II-Birkenau – uczniowie zwiedzili baraki: więzienny i sanitarny, oraz mogli na własne oczy zobaczyć tragiczne warunki w nich panujące – małe prycze bez posłań, brak ogrzewania czy jakiegokolwiek ocieplenia budynku.
Na koniec pobytu w oświęcimskim muzeum zaistniała możliwość zadania dodatkowych pytań przewodnikowi, np. o bunt Sonderkommando – jednostki więźniów obsługującej krematoria, czy o ucieczkę rotmistrza Witolda Pileckiego.
Paweł Müller
fot. Jakub Czajka
